De orthodoxe Islam heeft altijd geloofd in de Quran als het vanuit de hemel neergezonden Woord van Allah. Naast de Quran kennen moslims ook een enorme verzameling van woorden en daden van de profeet, die voor moslims absoluut normatief zijn, de zogenaamde hadith. Ongeveer 200 jaar na de dood van Mohammed zijn zes verzamelingen van hadith gemaakt die tegenwoordig als orthodox worden beschouwd. De bekendste daaronder is die van Bukhari, een theoloog uit de negende eeuw. Door de hadith kennen Moslims hun profeet; het is bovendien de manier om te ontdekken hoe de Quran moet worden geinterpreteerd.
Door de eeuwen heen is door Moslims veel gediscussieerd over de vraag welke woorden en daden van Mohammed die staan genoteerd in die traditionele hadithverzamelingen, betrouwbaar zijn. Er is veel kaf onder het koren. Maar ondanks die discussie, is nooit fundamenteel getwijfeld aan het belang van die hadith als zodanig.
De hadith beschrijven in detail hoe Mohammed leefde en wat hij zijn volgelingen aan sociale en politieke opdrachten gaf; dat alles is normatief voor moslims. Ze proberen Mohammed’s voorbeeld in detail na te leven. De hadith hebben dus ingrijpende invloed op het alledaagse leven, maar ook op politiek en samenleving. Veil moslims gebruiken bijvoorbeeld een twijgje om hun tanden te poetsen en kiezelstenen in plaats van toiletpapier, simpelweg omdat Mohammed dit deed. Mag een man de hand geven aan een ander dan zijn eigen vrouw? Mohammed sprak erover en wij kennen de konsekwenties.
De enorme verzamelingen van hadith leveren een groot probleem op aan moslims die willen integreren in de moderne wereld. Waar de Koran vaak onduidelijk en dus multi-interpretabel is, laten de minutieuze hadith geen enkele ruimte om eens met een frisse blik naar de Quran en de levensstijl te kijken. Het houdt moslims gevangen in interpretaties waar velen tegenwoordig toch wel grote moeite mee hebben. In Turkije is daarom een instituut aan de universiteit van Ankara bezig om de hadith nog eens extreem kritisch tegen het licht te houden.
Veel verder gaan de zogenaamde Quran-Alleen moslims. Ze pleiten ervoor alle hadith overboord te gooien en allleen de Quran over te houden als bron van gezag. ‘Wie is Bukhari? Wij willen alleen het woord van Allah, de Quran’, valt in hun publikaties te lezen. Dit stelt ze in staat tot radikale herinterpreties van de Islam. Zo zeggen sommigen dat de Islam helemaal geen vrijdaggebed voorschrijft. Er zijn verschillende van dit soort groepen die door de grote meerderheid van moslims als gevaarlijke afvalligen worden beschouwd.
In Egypte belanden zulke lui af en toe in de gevangenis. Ze worden gezien als gevaar voor de stabiliteit van de samenleving. Voor de ontwikkeling van een polderislam zou die Quran-Alleen beweging juist wel eens heel zinvol kunnen zijn, omdat het een radikale reformatie van de Islam mogelijk maakt.
Dit artikel stond op 29 december 2008 in het Nederlands Dagblad
(c) Jos M Strengholt
Geen opmerkingen:
Een reactie posten