Niet de opstanding verkondigen omdat het ongeloofwaardig is?

Gisteren aanvaardde Dr Wouter Slob het ambt van bijzonder hoogleraar protestantse kerk, theologie en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn oratie, zo lees ik in het Nederlands Dagblad, zei hij interessante dingen. Een beetje een 19de eeuws nestgeur, maar toch aardig om weer eens te zien dat het nog bestaat. Op de foto ziet Slob er trouwens uit als een bijzonder vriendelijke man.

‘Twijfel aan theologische waarheden, zoals de goddelijkheid van Christus en de opstanding, is ontstaan doordat deze gegevens met de historische maatstaf zijn beoordeeld’ aldus Slob. ‘Zo heeft de bijbel dat niet bedoeld.’ Dat de bijbel het niet heeft bedoeld dat we geloven dat Jezus echt fyiek uit de dood opstond lijkt me een hachelijk idee, want de jonge gemeente werd door de apostelen juist opgeroepen om het zelf te controleren door met de meer dan 500 ooggetuigen te praten. Niet historisch bedoeld? Lijkt me wel.

Door de bijbel als historisch verslag te lezen, maken we een fout, meent Slob, want als we dat doen constateren we dat de opstanding van Jezus ‘te onwaarschijnlijk, te ongeloofwaardig’ is. Dat moet daarom niet als historisch feit worden onderbouwd, zei Slob. Ah… omdat het te ongeloofwaardig is, moeten we het een mythe noemen, en omdat we dit niet hebben gedaan is er twijfel aan de theologische waarheid van de ware betekenis van de niet-waar-gebeurde opstanding van Jezus ontstaan.

Omdat het verhaal te ongeloofwaardig is, geloven mensen het niet, maar dat is omdat we niet vanaf het begin hebben verteld dat het niet gaat om een historisch geloofwaardig verhaal. Ik snap het geloof ik. Als we vertellen dat het niet is gebeurd, is de kans dat mensen een spirituele betekenis geven aan het niet-waar-gebeurde verhaal, groter. Ongeloof is niet de verantwoording van de ongelovige, maar van de prediking die suggereerde dat Jezus historisch gezien uit de dood opstond.

Misschien een domme gedachte van me, maar is het niet zo dat Paulus en zijn maten wel degelijk grote nadruk op de historiciteit van de gebeurtenis legden, en dat grote drommen mensen, juist ook in de omgeving waar dat plaatsvond (Jeruzalem), tot geloof kwamen?

Maar die sloebers, die kenden nog niet onze regels voor wat historisch wetenschappelijk verantwoord is. En die regels die wij daarvoor vandaag de dag hebben, sluiten juist ten principale het buitengewone - het wonder - uit als verklaring.

Omdat de historische wetenschap wonderen niet tot zijn begrippenapparaat rekent, is het dus logisch dat wij niet in wonderen geloven. En daar moet de kerk zich dus bij neerleggen om nog geloofwaardig te zijn? Nein danke. Ik houd niet zo van zo’n beperkt en gesloten wereldbeeld. Ik heb toevallig mij Masters in geschiedenis gehaald, en houd enorm van dat vak. Maar om nou te aanvaarden dat deze wetenschap die allerlei vooronderstellingen heeft zodat het 'wetenschap' mag heten, mijn levensvisie gaat dicteren? Nee. Dat kan en wil de geschiedwetenschap toch niet? Veel te pretentieus.

En de geschiedenis van de groei van de kerk – en van de kerken die vandaag de dag in Europa bestaan – onderstreept dat waar de opstanding van Christus wordt verkondigd, geloof wordt gewekt.