dinsdag 21 januari 2014

Het is maar net hoe je kijkt!

Van de week vierden we in onze kerk in Heliopolis, Egypte, het feest van Johannes de Doper.  Het lectionarium schreef me voor om uit het evangelie van Johannes te lezen, John 1:29-42.  Het viel me in dat gedeelte op, dat ik 12x een woord tegenkwam dat ging over 'kijken' en 'zien'.  Wil de schrijver van het Evangelie ons hier iets duidelijk maken?

Hier mijn preek als pdf 

donderdag 16 januari 2014

Interview met Katholiek Nieuwsblad over refererndum

De Egyptische bevolking stemde deze week over een nieuwe grondwet. Dat het leger, net zoals onder Moebarak, meer macht krijgt en Egypte opschuift naar een dictatuur, maakt de bevolking niets uit, zegt Jos Strengholt (54), anglicaans priester in Cairo.

“Democratie interesseert mensen hier minder dan stabiliteit. Stabiliteit is de nieuwe afgod in Egypte”, zegt Jos Strengholt. “De gemiddelde Egyptenaar heeft spijt van de afgelopen drie jaar. Ze zijn blij dat Moebarak weg is, maar verlangen terug naar een soortgelijk regime dat rust brengt. Het toerisme is ingezakt, niemand investeert nu in Egypte, behalve ideologisch gemotiveerde Golfstaten. Mensen willen terug naar een gezonde economie. Als je je baan kwijt bent, is democratie minder waard dan het geld dat je in je zak hebt.”

‘De vrije hand’

Het leger onder leiding van generaal Abdul Fatah al-Sisi zorgt sinds juli voor relatieve rust en veiligheid in het land, nadat het president Morsi van de Moslimbroederschap had afgezet. Volgens Strengholt vindt de bevolking al-Sisi de enige man die in staat is om Egypte te leiden. Dat het land daarmee terugkeert naar een autocratisch regime deert de bevolking volgens Strengholt niet. “Het was hier al een dictatuur. De meerderheid kiest voor al-Sisi. De bevolking geeft het leger de vrije hand om het land weer stabiel te maken.”

‘Het compromis’

De nieuwe Egyptische grondwet is geschreven door een commissie van vijftig personen uit alle lagen van de samenleving, en ook de koptische Kerk heeft daarbij een actieve rol gespeeld, vertelt Strengholt. “Voor christenen wordt de situatie met de nieuwe grondwet beter dan drie jaar geleden voor de opstand.” In de nieuwe grondwet staat dat het islamitisch recht, de sharia, als inspiratiebron dient, maar dat het niet de basis is voor wetgeving, zoals onder de Moslimbroeders. “Omwille van het compromis refereert de nieuwe grondwet aan de islam als staatsgodsdienst, zonder aan te geven wat er in de praktijk mee gedaan wordt.” Hoewel dat voor veel radicale moslims veel te vaag is, stellen de salafisten zich wel achter de grondwet. Strengholt: “Zij zijn uitermate pragmatisch. Nu de Moslimbroederschap verboden is, omdat die een terreurbeweging is, zien zij dit als kans om in het nieuwe Egypte steun te krijgen van voormalig aanhangers van de Broederschap. Deze salafisten zijn niet als terreurgroep bestempeld en kunnen bovengronds functioneren. De Moslimbroeders zullen een ondergrondse beweging blijven. Mensen willen graag meedoen met de winnaars en de Moslimbroeders worden nu als losers beschouwd. De meelopers lopen nu weer achter al-Sisi aan.”

‘Bij de beesten af’

Strengholt merkt op dat de kracht van de overheidscampagne om de mensen vóór de nieuwe grondwet te laten stemmen, “bij de beesten af” is geweest. “Steden zijn behangen met posters met ja voor de grondwet. Mensen die posters wilde ophangen tegen de nieuwe grondwet werden gearresteerd. Alle kranten stonden vol met een ja voor de grondwet. Er is veel pressie uitgeoefend om voor te stemmen.”

Volgens Strengholt heersten er tijdens het referendum over de nieuwe grondwet de nodige spanningen over de vraag of de aanhanger van de Moslimbroederschap de stembusgang niet onmogelijk wilden maken. Hij zegt dat “zo’n 160.000 soldaten” de stemlokalen in de steden beveiligden. “Ook vlogen er helikopters laag over de huizen. De overheid probeerde de tegenstanders te intimideren.”

‘Dat nooit meer’

Circa 54 miljoen Egyptenaren mochten deze week hun stem uitbrengen. De beelden op tv lieten zien dat velen daar ook gebruik van maakten. “De meerderheid wil dolgraag ja zeggen tegen de nieuwe grondwet. In zekere zin weten velen niet eens wat de nieuwe grondwet inhoudt. Het referendum werd
vooral gezien als een ja tegen al-Sisi en het leger om de touwtjes in handen te houden. Er zijn genoeg mensen die niets hebben met al-Sisi en zijn bewind, maar die toch enthousiast zijn over de nieuwe grondwet. De rechten van de burgers en ook van minderheden zijn in deze grondwet duidelijker gewaarborgd dan in de grondwet van de Moslimbroederschap. Bij veel mensen heerst de angst dat er weer zoiets als de Broederschap aan de macht zou kunnen komen. Dat willen de mensen nooit meer.” (PB)

maandag 13 januari 2014

De bijbel 'letterlijk' nemen? De eerste kerk kende een paradigmatische verandering vergeleken met het Jodendom

Bij het lezen van Handbook of Patristic Exegesis: the Bible in Ancient Christianity, van Charles Kannengieser (Brill, Leiden, 2006), p. 184 kwam ik dit mooie citaat tegen:
In Christian tradition the status of the biblical “letter” changes dramatically [ as compared to how Judaism dealt with it].  Instead of remaining venerated as “obvious” and only explained as a key for catching the coherence of given sentences, as [the Jewish exegete] Philo ruled, the literal content of Scripture becomes problematic and a source of polemics in the nascent church. The risky exodus of the Greek version of the LXX from the rabbinic Diaspora into newly formed Christian communities, if it did not immediately impose translations of Scripture into foreign languages, created a deeply changed environment for its faithful reception. 
The NT exemplified the paradigmatic shift with striking eloquence. Explicit citations and innumerable allusions called in the NT on LXX verses in very unusual ways, the authors of the NT taking it for granted that such verses could serve for their preaching of the gospel. The “letter” of the LXX was put to the service of a spiritual renewal which radicalized many traditional views of the Pharisaic interpreters and added its own hermeneutics. When Paul claimed “the letter kills” (2 Cor 3:6), he referred to an age-old conviction inside the interpretive school of Pharisaism, according to which the written Torah needed an oral or spiritual complement; but he also made the unheard of claim that only the “Spirit gives life,” and not the Law as such.

De schrijvers van het Nieuwe Testament benaderden het Oude Testament vanuit de vraag hoe dit hun Evangelie-verkondiging steunde.  Paulus stond enerzijds in de traditie van (exegese van0 de Farizeeers,  maar hij week daar ook krachtig van af.  Dus: de eerste gemeente stond volop in de traditie van Israel, maar was ook een radicale breuk daarmee.

Als we een van beide aspecten, continuïteit of discontinuïteit, uit het oog verliezen, is onze poging om de (boodschap van de) eerste gemeente te begrijpen, tot mislukken gedoemd.  Dat gebeurt volgens mij zowel bij christenen die het Joodse karakter van de eerste kerk uit het oog verliezen, maar ook bij christenen die zo zonder de indruk zijn van hoe de eerste gemeente in de Joodse traditie stond, dat ze ons begrijpen van het Nieuwe Testament binden aan een 'letterlijke' interpretatie van het Oude Testament op de manier van het Jodendom.

zondag 12 januari 2014

Assad is een schurk maar wel het best haalbare voor Syrie

Een uitstekend artikel in Trouw van Ghassan Dahhan over de noodzaak van Bashar Assad's overwinning in Syrie. "Waarom Assad moet winnen."

Het klinkt niet moreel om die schurk te steunen, maar is het meer moreel om het voortgaan van het bloedbad te steunen? En om de gestoorde jihadisten te steunen? Het idee van een perfecte oplossing bestaat niet in Syrie - ik hoop dat het bloedige regime van Assad snel wint, omdat dit veel meer bloedvergieten zal voorkomen.

Laat de westerse wereld ten aanzien van Syrie net zo schrander worden als de Russische president Putin, en Assad's overwinning steunen.  Er is genoeg bloed vergoten en het westerse moralisme heeft daaraan bijgedragen.


zaterdag 11 januari 2014

Het ANP vindt dit 'schimmig'? Wij in Egypte niet hoor....


Volgens het ANP zou legerleider Fattah al-Sisi van Egypte "schimmig over ambities" zijn. Hoe kan het ANP dit zo verkeerd inschatten?   Al-Sisi zei vandaag dat hij alleen op ''verzoek van het volk'' een gooi wil doen naar het presidentschap. Ook moet het leger daarmee instemmen, zei Sisi volgens de Egyptische staatskrant al-Ahram.

Dat is, in de context van Egypte, totaal helder.  Dit is een openlijke oproep van al-Sisi aan het volk om de straat op te gaan en om om al-Sisi te vragen president te worden.  Dat het leger daarmee zal instemmen lijdt geen enkele twijfel.  

Ik vermoed dat na het referendum over een nieuwe grondwet, op 14 en 15 januari, de Tamorod beweging, die al heeft gezegd dat het de kandidatuur van al-Sisi steunt, het volk oproept om de straat op te gaan. Ik denk nog in de maand januari, als ze net in een feeststemming zijn over het aannemen van de nieuwe grondwet.

We zien hier hoe het ANP de 'tekst' van al-Sisi niet interpreteert binnen de context van Egypte.  Dat een staatskrant deze quotes van al-Sisi deze morgen publiceerde, maakt alleen maar duidelijker hoe de vlag erbij staat.  De overheid, geleid door al-Sisi, laat vast weten dat hij gaat meedoen als het volk daarom vraagt.